BÜYÜK MİLLET MECLİSİNE KARŞI İSYANLAR:
Ayaklanmaların Nedenleri:
1) İstanbul Hükümeti ve İtilaf Devletlerinin kışkırtmaları.
2) Bazı Kuva-i Milliyecilerin düzenli orduya katılmak istememeleri ve TBMM
otoritesini tanımamaları (Çerkez Ethem ve Ali Yörük Efe)
3) Azınlıkların bağımsızlık düşünceleri ile ayaklanmaları.
TBMM’nin Ayaklanmalara Karşı Aldığı
Önlemler
1) Ankara Müftüsü milli mücadeleyi destekleyen bir fetva yaymladı.
2) istanbul ile her türlü haberleşme kesildi.
3) Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarıldı. Bu kanunla isyan edenler
cezalandırıldı.
4) İstiklal Mahkemeleri kuruldu.
A)
Doğrudan İstanbul
Hükümeti Tarafından Çıkartılan Ayaklanmalar
1-) Aznavur Ayaklanması
2-) Kuvay-ı İnzibatiye Ayaklanması
B)
İstanbul Hükümeti
ve İtilaf Devletlerinin Desteğiyle Çıkan Ayaklanmalar:
1.
Konya- Bozkır isyanı:
2.
Bolu, Hendek, Adapazarı, Düzce isyanı
3.
Yozgat isyanı:
4.
Milli Aşireti isyanı
5.
Koçgiri isyanı:
6.
Afyon Çopur Musa
7.
Cemil Çeto
C-) Kuvay-ı Milliyeci Olupta Sonradan Ayaklananlar: Düzenli ordunun kurulması ile bu ordunun emrine girmek istemeyen bazı kuva
yi milliye komutanları isyan etti.
1.
Çerkez Ethem
2.
Demirci Mehmet Efe
D-) Azınlıkların Çıkardığı Ayaklanmalar: Ermeni
ve Rumlar tarafından çıkartılmıştır.
Ayaklanmaların
Sonuçları
v
Milli mücadelenin kazanılmasını geciktirmiştir.
v
Anadolu’daki işgalleri kolaylaştırmıştır.
v
Çok sayıda Müslüman Türk insanı şehit düşmüştür.
v
Maddi yönden büyük kayıplara neden olmuştur
v
Ayaklanmaların
bastırılması TBMM’nin otoritesini ve gücünü artırmıştır. (İsyanların Tek Olumlu
yanı)
v
Düzenli ordunun kurulmasını
hızlandırmıştır.
v
Ayaklanmaların bastırılmasıyla milli birliğin
sarsılıp yok olmayacağı anlaşılmıştır.
v
Ayaklanmaların bastırılması hilafeti, saltanatı
ve Osmanlı hükümetinin otoritesini zayıflatmıştır.
SEVR BARIŞ ANTLAŞMASI ( 10 AĞUSTOS 1920)
Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı sonunda İtilaf
Devletleri ile imzaladığı barış antlaşmasıdır. İtilaf Devletleri Osmanlı
topraklarını kendi aralarında paylaşmada anlaşmazlığa düştükleri için
imzalanması gecikmiştir. Bu anlaşma Osmanlı Devletini yok etmeyi
amaçlamaktadır.
Şartları:
1- Boğazlar bütün devletlerin gemilerine açık olacak. Yönetimi Türklerin
olmadığı Uluslar arası komisyona verilecektir.
2- İstanbul Osmanlı Devleti’nin başkenti olacak, Osmanlı Devleti anlaşma
şartlarına uymazsa işgal edilecek.
3- Ege bölgesi ile Midye-Enez Çizgisine kadar olan Trakya toprakları
Yunanistan’a verilecek.
4- Doğu Anadolu’da iki bağımsız devlet kurulacak.
5- Antalya, Konya, Muğla ve çevresi İtalyanlara verilecek.
6- Adana, Sivas, Malatya, Mersin, Hatay Fransızlara verilecek.
7- Osmanlı Devletine ait Arap toprakları İngilizler ve Fransızlar tarafından
bölüşülecek.
8- Askerlikte zorunlu hizmet olmayacak ve askeri kuvvet olarak 15 bini
jandarma olmak şartıyla 50 bin kişilik bir ordu bulundurulacaktır. Bu orduda da
tank, ağır makineli tüfek, top ve uçak bulundurulmayacaktır.
9- Gayrimüslimlere çok geniş haklar verilirken Hükümet,
bu konuda sürekli olarak denetlenecektir.
bu konuda sürekli olarak denetlenecektir.
10- Kapitülasyonlardan müttefik devletler yararlanacak ve Osmanlı Devleti
savaştan zarar görenlere tazminat
ödeyecektir.
ödeyecektir.
Sevr Antlaşmasına Tepkiler
1- TBMM antlaşmayı tanımadığını ilan etmiş, 19 Ağustos 1920 tarihinde yapılan
toplantıda,antlaşmayı imzalayanları vatan haini ilan etmiştir.
2- Ulusal Mücadeleye katılım artmıştır.
Antlaşmanın Niteliği
Sevr Barış Antlaşması İstanbul Hükümeti tarafından imzalanmıştır. Ancak
Osmanlı Anayasasına göre (Kanun-i Esasi) Mebuslar Meclisinin de onaylaması
gerekmektedir. Ancak Mebuslar Meclisi daha önce dağıtılmıştır. Bu nedenle
antlaşma hukuken de geçersizdir.